جنت سرا

هشت بهشت

جنت سرا در قسمت شمالی ساحت بقعه شیخ صفی الدین و مقابل ایوان دارالحدیث قرار دارد . این بنا بزرگترین ساختمان بقعه به حساب می آید.  در نمای این بنا ایوان بلند و بزرگی وجود دارد که با شبکه چوبی با طرح هندسی و گره چینی پوشیده شده است و بر پیشانی آن کتیبه ای با کاشی معرق به خط ثلث سفید در زمینه آبی مشتمل بر آیات ۴۱ و ۴۳ سوره احزاب می باشد  . فضای هشت ضلعی اصلی جنت سرا به قطر حدود۵/۲۰ متر می رسد . در ایوان این بنا سه سنگ قبر مرمری متعلق به دو عالم طراز اول شهر اردبیل در دوره قاجار و دیگری یکی از افسران بلند پایه در دوره  پهلوی می باشد .ازاره جنت سرا از سنگ های خاکستری و تیره با بست های آهنی ساخته شده است ، نمای شمالی آن با کاشی کاری های معرق و کتیبه تزئین شده است و گنبد بزرگ بنا هم از آجر ساخته شده است. در دو طرف ایوان اصلی دو ایوان کوچک با تزئینات کاشی معرق و کتیبه قرآنی از آیات ۷۰ و ۷۱ سوره احزاب در سمت چپ و آیات ۱۵ و ۱۶ سوره الذاریات  در سمت راست وجود دارد . جنت سرا در ابتدا داری گنبد بوده است که در زمان بعد گنبد فرو ریخته و به دستور شاه عباس و معماری شیخ ابدال زاهدی بنا مرمت می شود و به جای آن سقفی مسطح از تیر های چوبی و گِل و آجر بر روی ۱۶ ستون چوبی با پایه های سنگی حجاری شده قرار می گیرد. البته گنبد این بنا در سال ۱۳۷۵ به شکل اولیه و گنبدی خود مرمت شده است . سه کاربری متفاوت برای جنت سرا بیان شده که روشن ترین کاربرد آرامگاه بودن آن در قرن ۸ ه.ق می باشد . بر اساس متون تاریخی شاه طهماسب در نظر داشت این گنبد را مقبره خاص خویش سازد . روایتی دیگر بر این است که این بنا توسط تاجلوبیگم جهت آرامگاه شاه اسماعیل اول ساخته شده بود اما توفیق انجام آن کار حاصل نشد . برخی از متون تاریخی هم آن را میدان دراویش قلمداد نموده است . اما جنت سرا بعد از دوره صفویه مدتها به عنوان مسجد مورد استفاده قرار گرفته است و منبرهای  موجود در محل یادگاری از آن دوره است . امروزه کاربری این ساختمان به عنوان موزه اسناد تاریخی شیخ صفی الدین است که همراه اسناد ،  فرش شیخ صفی الدین و نمد دوره صفویه و همچنین علم شاه اسماعیل نگه داری میشود .